نژاد مردم هزاره
در مورد نژاد هزاره نظريات مختلف بيان شده است، برخی هزاره ها‌را مغول و از بقايای سربازان چنگيز دانسته اند، برخی ديگر آنها‌را عرب خوانده، گروهی آريائی دانسته اند و گروهی ديگر هزاره را ترک خوانده اند و گروهی اخير هم هزاره ها‌را ترکيب از مغول و ترک دانسته اند. دو نظريه اول مستندات متقن ندارند و شواهد تاريخي، زبانی و علمي‌آن را تاييد نمي‌کنند، هرچند هرکدام از اين نظرها‌طرفدارانی دارند که شواهد برای اثبات مدعای خود اقامه کرده اند، اما سه نظريه اخير طرفداران زيادی دارند و برای هريک از آن سه نظريه شواهد و دلائل وجود دارند که برخی بصورت مبسوط آن را جمع آوری کرده و تلاش کرده اند نظريه اش را به اثبات برسانند.
از لحاظ قيافه و ظاهر اندام اين مردم شبيه ازبک های ترک تبار افغانستان است و البته شبيه مغول، کره، چين، مالزي، اندونزي، تايلند و ژاپان نيز مي‌باشد. مردم بلتستان نيز از لحاظ ظاهر شبيه مردم هزاره اند.
ويژگی مشترک اين اقوام قد متوسط، بينی پهن، چشمان کوچک و بادامي‌و گونه های برجسته است. پيدا کردن واقعيت خوب است و محققان لازم است کار علمي‌اش را ادامه داده و نژاد مردم هزاره را روشن سازند اما در کنار مشخص شدن واقعيت؛ خوب است به مسائل سياسی و منفعت قومي‌نيز توجه شود. بدون شک هزاره در افغانستان هم اقليت مذهبی است و هم اقليت قومي.