ترجمه سوره بقره مترجم محمد جواد برهانی
ترجمه سوره بقره(گاو)/فردوس2
- به نام خداوند بخشنده و مهربان، الف لام میم.
متقیان
- این کتاب بدون شک هدایت گر متقیان است.
- متقیان کسانی هستند که به غیب ایمان میآورند، و از رزق و روزی که به آنها داده ایم انفاق میکنند.
- متقیان کسانی هستند که به قرآنی که بر تو پیامبر نازل شده است و آن چه که قبل از تو نازل شده است ایمان میآورند و به روز قیامت هم یقین دارند.
- متقیان از جانب پروردگار شان هدایت یافته و پیروز و رستگارند.
کافران
- بدون شک کسانی که کافر شدند، ایمان نمیآورند، چه آنها را از عذاب الهی بترسانی یا نترسانی.
- خداوند به خاطر کفرِ کافران بر قلب و گوش آنها مهر زده، در مقابل چشمان شان پرده ای آویخته و برای آنها عذاب بزرگی در نظر گرفته است.
منافقان
- برخی از مردم کسانی اند که میگویند: ما به خدا و روز قیامت ایمان آوردیم، در حالیکه دروغ میگویند و مومن نیستند.
- آنها با دروغ شان خداوند و مومنان را فریب میدهند، اما در واقع نفهمیده خود را فریب میدهند.
- قلب اینها بیمارند، و خداوند هم به خاطر نفاق شان بر بیماری قلبی شان افزود، و به خاطر اینکه پیوسته دروغ میگفتند، عذاب دردناکی برایشان در نظر گرفتند.
- وقتی برای منافقان گفته میشود که در زمین فساد نکنید، در پاسخ میگویند: ما فقط اصلاح گر هستیم.
- آگاه باشید که در واقع خود آنها مفسد اند اما متوجه نیستند.
- وقتی به آنها گفته شوند که مانند سایر مردم ایمان بیاورید، آنها در جواب میگویند: آیا ما هم مانند افراد سفیه و بی عقل ایمان بیاوریم؟ آگاه باشید که در واقع آنها خود بی عقل و سفیه میباشند، اما نمیدانند که بی عقل اند.
- منافقان هرگاه با مومنان ملاقات کنند {به دروغ} میگویند: ما ایمان آورده ایم، اما هر گاه با {منافقان} و شیاطین خلوت کنند میگویند: بدون شک ما همراه شما هستیم و مومنان را مسخره میکنیم.
- خداوند این منافقان را به خاطر نفاق شان عذاب میکند و به آنها مهلت میدهند تا به طغیان و سرکشی خود ادامه داده سرگردان و متحیر بمانند.
- منافقان کسانی هستند که گمراهی را به جای هدایت خریدند و این تجارت شان سود نداشته و به سوی حق هدایت نشدند.
- منافقان مانند کسانی است که در شب تاریک آتشی روشن کنند، تا با استفاده از روشنایی آن خود را از هلاکت نجات دهند، اما چون آتش اطراف شان را روشن ساخت، خداوند روشنایی را برداشته و آنان را در تاریکی رها میکنند که هیچ جایی را نمیبینند.
- منافقان کر، گنگ و کور اند که حقیقت و هدایت را درک نکرده و به سوی آن باز نمیگردند.
- یا منافقان مانند کسانی است که در رگباری شدید از آسمان که همراه با تاریکی، رعد و برق است گیر افتاده و از شدت ترس و صدای وحشتناک صاعقه به خاطر ترس از مرگ انگشتانشان را در داخل گوش های میگذارند، در حالیکه راه فراری نیست و خداند بر کافران احاطه دارد.
- نزدیک است آن برق{به خاطر شدت روشنایی} بینایی شان را از بین ببرد، زمانی که برق برای آنها روشنایی تولید، با استفاده از روشنایی راه میروند، اما زمانی که رعد و برق قطع کردد و اطراف آنها تاریک گردد، منافقان میایستند. اگر خدا میخواست شنوایی و بینایی منافقان را از بین میبرد. بدون شک خداوند بر هر چیز توانا است.
دستور به پرستش خداوند نعمت دهنده
- ای مردم! پروردگار تان را که شما و افراد قبل از شما را آفریده است، عبادت کنید، تا با عبادت خدا پرهیزگار و متقی گردید.
- پروردگاری که زمین را برای بهره وری شما، بستر و آسمان را سقف قرار داد و از آسمان آب و باران فرستاد، در نتیجه خداوند توسط آب میوه های گوناگون را به عنوان رزق و روزی جهت استفاده شما از زمین خارج کرد و رویاند. پس برای خداوند شریک قرار ندهید، در حالیکه شما میدانید برای خداوند شریکی وجود ندارد.
آیه تحدی به یک سوره
- اگر در مورد قرآن که ما آن را بر بنده خود {حضرت محمد} نازل کردیم، شک دارید، پس یک سوره مثل قرآن بیاورید و برای این کار غیر از خدا شاهدان و کارشناسان را دعوت کنید، اگر در ادعای خود صادق هستید {و فکر میکنید این کتاب ساخته بشر است نه وحی}.
- اگر از انجام این کار عاجز هستید و نمیتوانید انجام دهید که هرگز قادر به انجام آن نیستید، پس از آتش سوزان جهنم که هیزمش مردم و سنگ است و برای کافران آماده شده است پروا کنید و بترسید.
پاداش مومنان
- به مومنانی که کارهای شایسته انجام داده اند، بشارت بده که برای آنها بهشت هایی است که از زیر آن نهرها جاری است. هرگاه از آن بهشت ها میوه ای به مومنان داده شود، گویند: این همان میوه ای است که از پیش روزی ما شده بود. برای مومنان میوه های شبیه هم میآورند. در بهشت برای مومنان همسرهای پاکیزه است. مومنان برای همیشه در بهشت بسر میبرند.
فاسقان و زیانکاران
- بدون شک خداوند (برای فهماندن) از اینکه به پشه و کوچکتر از آن مثال بزند، خجالت نمیکشد. اما کافران میگویند: خداوند از این مثل چه اراده کرده است؟ با همین مثال خداوند بسیاری را که آن را انکار میکند، گمراه میکند و بسیاری دیگری را با همان مثال هدایت میکند. توسط آن مثال فقط فاسقان گمراه میشود.
- فاسقان کسانی هستند که پس از بستن پیمان با خدا آن را میشکنند، رشته های را که خداوند به پیوند آن دستور داده است، قطع میکند(مانند قطع پیوند با پیامبر، امامان و خویشاوندان) و در زمین فساد و تباهی برپا میکنند. یقینا انسان های فاسق زیان کارند.
- چگونه به خدا کفر میورزید در حالی که شما مرده بودید و خداوند شما را زنده گردانید، آنگاه باز خداوند شما را میمیراند و بار دیگر زنده میکند و سرانجام به سوی خداوند باز میگردید.؟
- خداوند همان کسی است که برای شما همه آن چه در زمین است آفرید، آنگاه به آفرینش آسمان پرداخت و هفت آسمان را آفرید. خداوند به همه چیز دانا است.
داستان حضرت آدم
- به یادآور زمانی را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: من خلیفه و جانشینی برای خود در زمین قرار میدهم. فرشتگان اعتراض کردند و گفتند: آیا در زمین کسی را قرار میدهی که فساد برپا کند و خون بریزد؟ در حالیکه ما فرشتگان شکرگزار تو بوده و تو را تسبیح و تقدیس میکنیم. خداوند در پاسخ فرشتگان فرمود: من چیزی میدانم که شما نمیدانید.
- خداوند همه نامها را به آدم یاد داد، آنگاه {حقایق را} به فرشتگان عرضه کرد، و گفت: به من از نام های این حقایق خبر دهید، اگر شما راستگو هستید( و سزاوار جانشینی میباشید).
- فرشتگان در پاسخ فرمودند: خداوندا تو از هر نقص پاکی، اما ما فرشتگان به جز آن چه که تو به ما آموختی چیزی دیگری نمیدانیم. بدون شک شما دانا و حکیمی.
- خدا فرمود: ای آدم! اسامی آن حقایق را به فرشتگان خبر بدهید. پس هنگامیکه حضرت آدم نام های آن حقایق را به فرشتگان خبر داد، خداوند فرمود: آیا به شما نگفتم که من یقینا غیب و نهان آسمان ها و زمین را میدانم و به آن چه که شما آشکار میکنید و آنچه را که شما پنهان میکنید، دانایم؟.
- به فرشتگان گفتیم به آدم سجده کنید، فرشتگان به آدم سجده کردند، مگر ابلیس که آدم را سجده نکرد و تکبر ورزید و در نتیجه از کافران شد.
- ما به آدم و همسرش گفتیم، در بهشت ساکن گردید و از نعمت های آن هرچه خواستید استفاده کنید، اما هر دوی شما نزدیک این درخت نگردید، که اگر نزدیک آن درخت گردید گمراه میشوید.
- شیطان حضرت آدم و حوا را توسط آن درخت فریب داد و آن دو را از جای شان بیرون کرد. آنگاه به آدم، حوا و ابلیس گفتم اینجا را ترک کنید در حالیکه شما دشمن یکدیگرید. تا مدتی معین زمین محل استقرار و بهره وری شما خواهد بود.
- حضرت آدم کلماتی را (مانند استغفار و توسل به اهل بیت) از سوی پروردگارش دریافت کرد و خداوند توبه حضرت آدم را پذیرفت، زیرا خداوند بسیار توبه پذیر و مهربان است.
- گفتیم همه گی شما از آن جا فرود آیید؛ و هرگاه هدایتی از سوی من به شما برسد، پس کسی که از آن هدایت پیروی کند، دیگر نه ترسی دارد و نه ناراحت میگردد.
- اما کسانی که هدایتم را نپذیرد و آیات مرا تکذیب کند، آنها برای همیشه اهل آتش و جهنم خواهند بود.
بنی اسرائیل
- ای بنی اسرائیل! نعمت های که من به شما عطا کردم فراموش نکنید و آن را به یاد بیاورید. به پیمانم (که ایمان به پیامبر است) وفا کنید، تا من هم به خواسته و پیمان شما (که دریافت پاداش است) وفا کنم، و فقط از من بترسید.
- ای بنی اسرائیل! به قرآنی که برای پیامبر نازل کردم، ایمان بیاورید که قرآن، تورات شما را تصدیق میکند. ای بنی اسرائیل! از جمله اولین کافر به قرآن نباشید و آیات مراه به بهای ناچیز نفروشید و تنها از من پروا کنید.
- ای بنی اسرائیل! حق را با باطل درهم نیامیزید و حقیقت را در حالیکه میدانید کتمان نکنید.
- ای بنی اسرائیل! نماز را بپادارید و زکات را بپردازید و با رکوع کنندگان رکوع کنید.
- ای بنی اسرائیل! آیا مردم را به نیکی دعوت میکنید و خودتان را فراموش میکنید؟ در حالیکه شما کتاب میخوانید. آیا هیچ فکر نمیکنید.؟
- از روزه و نماز کمک بخواهید و این کار جز برای خاشعان سنگین است.
- خاشعان کسانی هستند که پروردگار شان را ملاقات میکنند و به سوی او باز میگردند.
- ای بنی اسرائیل! نعمتی را که به شما دادم و این که شما را بر جهانیان برتری دادم، بیاد آورید.
- ای بنی اسرائیل! از آن روزی که کسی عذاب خدا را از کسی نمیتواند دفع کند، از کسی شفاعتی پذیرفته نمیشود، از کسی در برابر گناهش فدیه و عوضی گرفته نمیشود و برای رهایی از آتش یاری نمیشوند، بترسید.
- ای بنی اسرائیل! به خاطر بیاورید زمانی را که شما را از (دست حکومت ستمگر) فرعونیان نجات دادیم، فرعونیانی که همواره شما را به سخت ترین صورت شکنجه میکردند، پسران شما را سر میبریدند و زنان شما را برای کنیزی زنده میگذاشتند. در این سختی ها و مشکلات آزمایشی بزرگ از سوی پروردگار تان بود.
- به یادبیاورید، هنگامیکه دریا را برای شما شکافتیم، آنگاه شما را نجات دادیم و فرعونیان را در حالیکه شما آنها را میدیدید، غرق کردیم.
- به یادبیاورید، زمانی که برای نازل کردن تورات، با موسی چهل شب وعده گذاشتیم، سپس شما در نبود حضرت موسی گوساله پرستی را انتخاب کردید، که یک ستم در حق خود شما بود.
- پس از گوساله پرستی از گناه شما گذشتیم، تا سپاس گزاری کنید.
- به یاد بیاورید زمانی که به موسی کتاب تورات و فرقان را برای هدایت شما فرستادیم.
- به یادبیاورید زمانی که حضرت موسی به قومش گفت: ای قوم من! شما با گوساله پرستی تان در حق خود ستم کردید، پس به سوی آفریدگار تان برگردید و توبه کنید و کسانی از خودتان را (که گوساله را پرستیدند) بکشید. این کار در پیشگاه خداوند برای شما بهتر است، آن گاه خداوند توبه شما را پذیرفت، زیرا خداوند بسیار توبه پذیر و مهربان است.
- به یادبیاورید، زمانی که گفتید: ای موسی! ما هرگز تا زمانی که خداوند را آشکارا نبینیم، ایمان نمیآوریم. آنگاه در حالیکه شما میدیدید، صاعقه مرگبار شما را فراگرفت.
- آنگاه شما را پس از مرگتان توسط صاعقه دوباره زنده کردیم تا شاید سپاس گزاری کنید. ( و دست از لجاجت بر دارید)
- ای بنی اسرائیل! به یادبیاورید زمانی که (در صحرای سوزان سینا) ابر را بر سر شما سایبان قرار دادیم؛ و بر شما من و سلوی نازل کردیم، و گفتیم از خوراکی های پاکیزه که روزی شما قرار داده ایم بخورید، آنها (با نافرمانی خود) بر ما ستم نکردند، بلکه پیوسته بر خود ستم میکردند.
- ای بنی اسرائیل! به خاطر بیاورید زمانی که گفتیم: وارد این شهر (بیت المقدس) شوید و از نعمت های فراوان آن هرچه میتوانید بخورید، و سجده کنان از در معبد بیت المقدس وارد شوید و بگویید: خدایا گناهان ما را بریز، تا ما گناهان شما را ببخشیم و به نیکوکاران، پاداشی زیاد خواهیم داد.
- اما ستمگران، آن سخن را به سخن دیگری غیر از آنچه به ایشان گفته شده بود، تبدیل کردند(به جای “حِطه” که به معنای ریزش گناهان و طلب عفو است، به عنوان مسخره “حنطه” را که به معنای گندم است بکار بردند) پس ما بر آن ستمکاران به خاطر فسق و گناهشان از آسمان عذابی نازل کردیم.
- و به خاطر بیاورید، زمانی که موسی برای قوم خود آب خواست، به او گفتیم: عصایت را به سنگ بزن، ناگاه دوازده چشمهی آب از آن سنگ بیرون شد، به طوریکه هر یک از طوائف دوازده گانه بنی اسرائیل، چشمه خود را میشناختند، گفتیم: از نعمت های الهی بخورید و بیاشامید و در زمین فساد برپا نکنید.
- ای بنی اسرائیل! به خاطر بیاورید، زمانی که گفتید: ای موسی! ما نمیتوانیم هرگز بر یک نوع غذا صبر کنیم، پس از پروردگارت بخواه که آنچه زمین میرویاند از قبیل سبزی، خیار، سیر، عدس و پیاز را برای ما مهیا کند. موسی گفت: آیا شما غذای بد را به جای غذای خوب میخواهید، اگر چنین است، وارد شهر شوید، که آن چه میخواهید، برای شما در شهر آماده است. پس مهر ذلت و درماندگی بر آنها زده شد، و دوباره گرفتار خشم خداوند گردید، به خاطر اینکه آنها پیوسته به آیات خدا کفر میورزیدند و به ناحق پیامبران را میکشتند؛ و این به خاطر آن بود که آنها گنهکار و متجاوز بودند.
- مسلما افراد مومن، یهودی، نصرانی و صائبی هرکدام شان به خدا و روز قیامت ایمان آورند و کار شایسته انجام دهند، برای آنها در نزد پروردگار شان پاداش شان محفوظ است و بر آنها ترسی نیست و آنها محزون نمیشوند.
- به خاطر بیاورید، زمانی که از شما پیمان گرفتیم، و کوه طور را بالای سر شما بالا بردیم، (گفتیم): آن چه را (از آیات کتاب آسمانی) به شما داده ایم، با قدرت و محکم بگیرید، و آنچه را در آن هست، به خاطر داشته باشید (و به آن عمل کنید) تا پرهیزگار شوید.
- آن گاه پس از پیمان گرفتن، روی گردان شدید، و اگر فضل و رحمت خداوند بر شما نبود، بدون شک از زیانکاران بودید.
- یقینا شما سرنوشت کسانی از خودتان را که در روز شنبه (از دستور خداوند) سرپیچی کردند (و به شکار ماهی پرداختند) میدانید، که به آنان گفتیم: به شکل میمون های رانده شده و خوار شوید.
- در نتیجه ما آن مجازات را عبرتی برای حاضران و آیندگان و پندی برای پرهیزکاران قرار دادیم.
داستان گاو بنی اسرائیل
- به یادبیاورید، زمانی را که موسی به قومش گفت: خداوند به شما دستور داده است گاوی را ذبح کنید. بنی اسرائیل گفتند: آیا ما را مسخره میکنید؟ گفت: به خدا پناه میبرم از اینکه از جاهلان باشم.(و بدون دستور خداوند از شما چیزی بخواهم و قصد تمسخر شما را داشته باشم).
- مردم بنی اسرائیل گفتند: از خدایت بخواه که برای ما بیان کند، آن گاو، چگونه گاوی باشد؟ حضرت موسی گفت: خدا میفرماید: آن گاو، ماده گاوی است نه خیلی پیر و نه خیلی جوان، بلکه گاو میانسال است، پس فرمان خداوند را انجام دهید.
- گفتند: از پروردگارت بخواه برای ما رنگ آن گاو را بیان کند، گفت: گاوی است دارای رنگ زرد تیره، که بینندگان را شاد میکنند.
- گفتند: از پروردگارت برای ما بخواه که آن گاو را (دقیقتر) برای ما بیان کند، چگونه گاوی باشد؟ زیرا این گاو بر ما مشتبه شده است، اگر خدا بخواهد ( به شناخت آن گاو) هدایت خواهیم شد.
- گفت: خدا میفرماید: گاوی است که نه رام است که زمین را شخم زند (قُلبه کند)، و نه کشتزار را آبیاری میکند، کاملا سالم است، رنگ یک دست دارد که هیچ نقطه و خالی در آن نیست. گفتند: حالا حق مطلب را آوردی، (آن گاو در اختیار جوانی بود که به والدین خود فوق العاده احترام داشت و یک بار از یک معامله ی پرسود به خاطر اینکه کلید انبار زیر سر پدرش بود که خوابیده بود، گذشت) و آنگاه آن گاو را ذبح کرد، در حالی که نزدیک بود فرمان خدا را اجرا نکنند.
- به خاطر بیاورید، زمانی که کسی را کشتید، آن گاه درباره قاتل در میان خود نزاع کردید، ولی خدا آنچه را که شما پنهان کرده بودید، آشکار ساخت.
- پس گفتیم: قسمت از گاو ذبح شده را به مقتول بزنید(تا زنده شود و قاتل را معرفی کند)، خداوند اینگونه مردگان را زنده میکند و آیات خود را به شما نشان میدهد، تا بیندیشید.
- سپس دل های شما بعد از آن (معجزه) مانند سنگ سخت بلکه سخت تر از آن گردید، زیرا از برخی سنگ ها، نهرها جاری میشود و برخی از سنگ ها شکافته میشود، و آب از آن بیرون میآید، و برخی دیگر از سنگ ها از ترس خداوند (از بلندی) سقوط میکند، خداوند از کار شما غافل نیست.
- پس ای مومنان آیا شما انتظار دارید، (یهودیان سنگ دل) به (دین) شما ایمان بیاورند، در حالیکه گروه از آنها، کلام خدا را همیشه میشنیدند، و میفهمیدند، آنگاه آن را تحرف میکرند، در حالیکه (حق را) میدانستند.
- (یهودیان) هنگامیکه با مومنان ملاقات میکنند، میگویند: ایمان آوردیم، اما هنگامیکه باهمدیگر خلوت میکنند، میگویند: چرا آنچه را که خداوند (در باره ی صفات پیامبر اسلام) برای شما (در تورات) گشوده و بیان کرده است، آن را به مسلمانان میگویید، تا آنها (در قیامت) در نزد پروردگار تان بر ضد شما به آن استدلال و احتجاج کنند؟ پس آیا تعقل نمیکنید؟ (خلاصه اینکه تعداد از یهودیانِ بی غرض، اوصاف پیامبر را که در تورات آمده بود، با مسلمانان نقل میکردند، اما بزرگان یهود وقتی از این جریان مطلع گشتند، آنها را سرزنش کردند و در صدد جلوگیری آن برآمدند.)
- آیا (یهودیان) نمیدانند که خدا آنچه را که یهودیان پنهان میدارند و آنچه را آشکار میکنند، میداند؟
- برخی از یهودیان افراد بی سواداند که کتاب (تورات را) جز خیالات و آرزوهای خود نمیدانند، آنها تنها پایبند گمان خویشند.(مردم عوامِ یهود بر خلاف دانشمندان خود، از محتوای کتاب تورات خبر نداشتند و فکر میکردند قوم یهود، نژاد برتر و محبوب خدا میباشند که به جهنّم نمیروند، البته این برداشت از تفسیر ناصواب عالمان یهود سرچشمه میگرفتند).
- پس وای بر کسانی که با دست خود مطالبی را مینویسند، سپس میگویند: این مطلب از جانب خداوند است، تا از این طریق پول ناچیزی بدست بیاورند، پس وای بر آنها از آنچه دست هایشان نوشت و وای بر آنها از آنچه از این راه به دست میآورند.(تنها آیهی که در آن سه بار کلمه “ویل” به کار رفته است که خطر علمای دنیا پرست را مطرح ساخته است.)
- یهودیان گفتند: آتش دوزخ جز چند روز محدود، هرگز به ما نخواهد رسید. بگو: آیا از نزد خدا پیمانی گرفته اید؟ که البته خدا هرگز خلاف پیمان خود رفتار نمیکند، یا اینکه به خدا جاهلانه چیزی را نسبت میدهید؟
- بلی، کسی که بدی کسب کند و گناهش او را فراگیرد، آنها اهل آتش اند و همیشه در آن خواهند بود.
- کسانی که ایمان آورده اند و کار شایسته انجام داده اند، آنها برای همیشه در بهشت اند.
- به خاطر بیاورید، زمانی که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خدا را نپرستید، و به پادر و مادر، خویشان، یتیمان و مستمندان نیکی کنید، با مردم به نیکی سخن بگویید و نماز را برپادارید و زکات را بپردازید، آنگاه همه شما به جز تعداد اندک روی گردانیدید.
- به خاطر بیاورید، هنگامیکه از شما پیمان گرفتیم، خون یک دیگر را نریزید و همدیگر را از سرزمین خود بیرون نکنید، پس پیمان را پذیرفتید و بر آن گواهی میدهید.
- باز این شما هستید که یکدیگر را میکشید، و گروهی از خودتان را از خانه هایشان بیرون میکنید، و از روی گناه و تجاوز یکدیگر را علیه آنها (که از خانه هایشان خارج کرده اید) یاری و کمک میدهید، و اگر آنان در حال اسارت نزد شما آیند، برای آزادشدنشان فدیه میدهید، در حالیکه خارج کردنشان بر شما حرام بود. آیا به بخشی از کتاب ایمان میآورید و به بخش دیگر آن کفر میورزید. پس جزای هرکس از شما که این عمل را انجام دهد، جز رسوایی در این جهان چیزی نخواهد بود و روز قیامت به سخت ترین عذاب باز گردانیده میشوند، و خداوند از آنچه که انجام میدهید، غافل نیست.
- اینها کسانی اند که زندگی دنیا را با بهای از دست دادن آخرت خریدند، پس نه عذاب از آنها سبک گردد و نه یاری شوند.
- ما به موسی کتاب تورات دادیم و پس از او پیامبرانی پشت سر هم فرستادیم، به عیسی بن مریم معجزات و دلایل روشن عطا نمودیم و او را با روح القدس(جبرئیل)، تایید کردیم، پس چرا هرگاه پیامبری چیزی آورد که مخالف هوای نفس شما بود، تکبر ورزیدید و گروهی را تکذیب و گروه دیگری را به قتل رساندید؟
- آنها به پیامبران گفتند: دلهای ما در غلاف و پوشش است(به همین خاطر حرفت را نمی فهمیم) اما در واقع چنین نیست، بلکه خداوند به سبب کفرشان آنها را از رحمت خود دور ساخته است، پس فقط اندکی ایمان میآورند.
- چون از جانب خداوند برای آنان کتابی(قرآن) آمد که موید آن نشانه هایی است که نزد آنهاست و پیش از این به خود نوید میدادند، (که با کمک قرآن و آمدن پیامبر خاتم) بر کافران پیروز گردند، اما چون آنچه (از کتاب و پیامبر که از قبل) شناخته بودند، نزد آنان آمد به او کافر شدند، پس لعنت خدا بر کافران باد.
- اینها خود را به بدچیزی فروختند که از روی حسد به آن چه خداوند نازل کرده، کافر شدند و گفتند: که چرا خداوند از فضل خویش بر هر کس از بندگانش که بخواهد، (آیاتش را) نازل میکند. پس به غضب پی در پی الهی گرفتار شدند و برای کافران عذاب خوارکننده است.
- هنگامیکه به آنها گفته میشد: به آنچه خداوند نازل کرده ایمان بیاورید، آنها در جواب میگفتند: ما تنها به توراتی که بر خود ما یهودیان نازل شده ایمان میآوریم (و غیر آن را نمیپذیریم)، یهودیان به غیر تورات کفر میورزیدند، در حالیکه آن (قرآن) حق است و تصدیق کننده توراتی است که با آنان است. بگو: (اگر شما واقعا به تورات) ایمان داشتید پس چرا پیش از این پیامبران خدا را میکشتید؟ (پیامبران خود تان را که از یهود و بنی اسرائیل بود، چرا میکشتید)
- بدون شک، موسی برای شما دلایل و معجزات روشن آورد، آن گاه شما (پس از رفتن او به کوه طور) گوساله پرست شدید، در حالیکه (این کار یک نوع) ستم به خود است.
- یاد کنید، زمانی که از شما پیمان گرفتیم و کوه طور را بالای سر شما قرار دادیم و گفتیم: آنچه را به شما دادیم با تمام توان بگیرید(و به دستورات خدا عمل کنید و به آن) گوش دهید، یهودیان گفتند: گوش دادیم (اما در واقع) نافرمانی کردیم، یهودیان به سبب کفرشان به پرستش گوساله دلباختند. بگو: اگر شما مومن هستید، پس بد چیزی است آنچه ایمانتان به آن فرمان میدهد.( یهودیان از سوی ادعای ایمان به تورات و حضرت موسی داشتند و از سوی دیگر مکرر در عمل پیمان شکنی، گوساله پرستی و پیامبر کشی را پیشه خود کرده بودند که با ایمان واقعی سازگاری نداشتند.)
- بگو: اگر سرای آخرت در نزد خداوند، مخصوص شما است، نه کسی دیگر، پس اگر راست میگویید، آرزوی مرگ کنید. ( و به همان سرای آخرت که نعمت آن جاودانه و فراوان است و از رنج و مشکلات خبری نیست بروید).
- ولی آنها هرگز به خاطر آنچه که از پیش فرستاده است( و گناهی که مرتکب شده است) آرزوی مرگ نمیکنند، و خداوند به حال ستمگران، آگاه است.
- یقینا یهودیان حریص ترین مردم به زندگی دنیا است حتی از مشرکان (هم نسبت به زندگی) حریص ترند. تا آنجا که هر یک از آنها دوست دارد هزار سال عمر کند، در حالی که اگر عمر طولانی به آنان داده شود، آنان را از عذاب خداوند باز نخواهد داشت و خداوند به اعمال آنها بیناست.
- (یهود، با فرشته وحی حضرت جبرئیل دشمنی داشت، به این بهانه از ایمان به پیامبر سرباز میزدند.) ای پیامبر به آنها بگو: کسی که دشمن جبرئیل باشد، بداند که وی به دستور خداوند، قرآن را بر قلب تو نازل کرده است، قرآنی که کتب آسمانی پیشین را تصدیق میکند و مایه ی هدایت و بشارت برای مومنان است.(دشمنی با جبرئیل در واقع دشمنی با خداوند است، زیرا حضرت جبرئیل دستور خداوند را اجرا میکند، شان نزول این آیه در مورد ابن صوریا یکی از علمای یهود است که با جمعی خدمت پیامبر رسید و پیامبر به همه پرسش های آنها پاسخ داد، آنگاه آخرین پرسش ابن صوریا در مورد نام فرشته وحی بود که بصورت اعتراض گفت: حیف که جبرئیل فرشته وحی است و این فرشته دستورات مشکل مثل جهاد و امثال آن را میآورد و اگر میکائیل فرشته وحی میبود ما به شما ایمان میآوردیم)
- هر کس با خداوند، فرشتگان، پیامبران، جبرئیل و مکائیل دشمن باشد(کافر است) و بدون شک خدا دشمن کافران است.
- بدون شک برای تو ای پیامبر آیات روشنی فرستادیم، و به آنها جز فاسقان کسی دیگری کفر نمیورزند.
- یهودیان هر زمانی که پیمانی بستند، گروهی از آنان، آن پیمان را دور انداختند، در حقیقت بیشتر آنها ایمان نمیآورند.
- هنگامیکه فرستاده ای از جانب خداوند به سوی یهود آمد، که کتاب آنها را تصدیق میکرد، گروهی از اهل کتاب، کتاب خدا را پشت سر انداختند، انگار اصلا از آن کتاب خبر ندارد.