سوره حجر

(سوره حجر پانزدهمین سوره از قرآن کریم است و دارای 99 آیه و مکی می باشد. نامگذاری این سوره به خاطر آن است که قوم صالح یا ثمود در سرزمین به نام حجر که در بین جزیرة العرب و منطقه شامات و در نزدیکی وادی‌القری بوده‌است، می زیسته است. سوره حجر درباره مبدأ عالم هستی و نشانه‌های معاد، ایمان به خدا، اهمیت و عظمت قرآن و کیفر بدکاران سخن می‌گوید. در این سوره به داستان خلقت حضرت آدم(ع)، سجده ملائکه بر او به جز ابلیس، داستان حضور ملائکه نزد حضرت ابراهیم و بشارت آنان به او، عذاب قوم لوط و داستان قوم ثمود اشاره شده‌است.

 آیه نهم ازجمله آیات مشهور سوره حجر است که خداوند بر نزول ذکر (قرآن) و نگهبانی از آن تأکید می‌کند.)

به نام خداوند بخشنده و مهربان.

1. الف، لام، راء. اينها آيات كتاب (خداوند) و قرآنى روشنگر است.

جزء چهاردهم

2. چه بسا، كسانى كه کافر شدند، آرزو كنند كه ای كاش مسلمان بودند،
3. بگذار آنها بخورند، و بهره گيرند، و آرزو آنها را سرگرم سازد؛ ولى بزودى خواهند فهميد.
4. ما هيچ شهرى را نابود نكرديم مگر اينكه براى آن سرنوشتى معين بود.
5. اجل هیچ امتی پیش و پس نمی شود.
6. گفتند: «اى كسى كه قرآن بر او نازل شده است، به يقين تو ديوانه اى.
7. اگر راست مى گويى، چرا فرشتگان را نزد ما نمى آورى؟
8. ما فرشتگان را، جز به حق، نازل نمى كنيم، و هر گاه نازل شوند، ديگر به اينها(کفار) مهلت داده نمى شود.
9. ما قرآن را نازل كرديم؛ و ما بدون شک آن را حفظ می کنیم.
10. و به يقين، پيش از تو (پيامبرانى را) در ميان امت هاى پيشين فرستاديم.
11. و هيچ پيامبرى به سوى آنها نمى آمد مگر آنكه او را مسخره مى كردند.
12. ما اينگونه قرآن را به درون دلهاى مجرمان راه مى دهيم،
13. درحالى كه به اين [قرآن] ايمان نمى آورند، و بدون شک روش پيشينيان [نيز در تمسخر و ایمان نیاوردن] اینگونه بوده است.
14. و اگر درى از آسمان به روی آنها باز می کردیم و پيوسته از آن بالا مى رفتند،
15. یقینا مى گفتند: ما چشم بندى شده ايم؛ بلكه ما مردمى هستيم كه جادو شده ايم.

خلقت آسمان، زمین، آدم و شیطان

16. بی شک ما در آسمان برج هايى قرار داديم و آن را براى بينندگان مزین کرديم،
17. و آن را از هر شيطان رانده شده اى حفظ كرديم،
18. مگر آن كس كه بخواهد دزدکی چيزى بشنود، كه شهابى(شعله) آشكار او را دنبال مى كند.
19. زمين را گسترانيديم و در آن كوه هاى استوار افكنديم(قراردادیم) و از هر چيز سنجيده اى در آن رويانيديم.
20. و براى شما و هركسى كه شما روزى دهندۀ او نيستيد، در آن(زمین) وسايل زندگى قرار داديم.
21. و هيچ چيزى نيست مگر اينكه خزانه هاى آن نزد ماست، و ما آن را جز به اندازه اى معيّن نازل نمی کنیم.
22. ما بادها را بارداركننده(ابر و گیاه) فرستاديم و از آسمان، آب نازل كرديم، پس شما را به آن سيراب نموديم، و شما خزانه دار آن نيستيد.
23. بدون شک، ما، زنده مى كنيم و مى ميرانيم؛ و ما وارث(همه)هستيم.
24. (هنگامى که رسول خدا فرمود: خداوند به نمازگذاران صف اول نماز جماعت درود می‌فرستد. بعضى از مسلمین در صدد شدند که خانه خود را بفروشند تا نزدیک مسجد باشند و در صف اول نماز جماعت قرار گیرند. سپس این آیه نازل گردید و فرمود: خداوند به نمازگذاران مطابق نیات آنها پاداش می دهد)بدون شک ما، از گذشتگان و آيندگان شما آگاهيم.
25. بدون شک، پروردگار تو، آنها را (در قيامت) محشور مى كند. یقینا، پروردگار تو حكيم و داناست.
26. بى شك، ما، انسان را از گلى خشك، برگرفته از لجنى بدبوى آفريديم.
27. و جن را پيش از آن، از آتش گرم و سوزان خلق كرديم.
28. (ای پیامبر! یادآوری کن) زمانى را كه پروردگارت به فرشتگان گفت: من بشرى را از گلى خشك، برگرفته از لجنى بدبوى خلق می کنم،
29. پس وقتى او را كامل كردم و از روح خود در او دميدم، در برابر او سجده کنید.
30. پس همۀ فرشتگان سجده كردند،
31. مگر ابليس كه از اينكه با سجده كنندگان باشد، امتناع كرد.
32. (خدا) گفت: اى ابليس! تو را چه شده كه با سجده كنندگان نيستى؟
33. گفت: من براى بشرى سجده نمی كنم كه او را از گلى خشك، برگرفته از لجنى بدبوى آفريده اى.
34. (خدا) گفت: پس، از اينجا بيرون برو كه تو رانده شده اى.
35. و لعنت (دورى از رحمت) تا روز قيامت بر تو خواهد بود.
36. گفت: “پروردگارا! مرا تا روز قیامت مهلت بده”.
37. گفت: پس تو از مهلت داده شدگانى،
38. تا روز و وقت معلوم.
39. گفت: «پروردگارا! چون مرا گمراه ساختى، من (نعمتهاى مادّى را) در زمين در نظر آنها زينت مى دهم، و همگى را گمراه خواهم ساخت،
40. مگر بندگان مخلصت را.
41. [خدا] گفت: اين راهى است مستقيم كه بر عهدۀ من است.
42. بدون شک تو بر بندگان من هيچ تسلط ندارى، مگر برآن گمراهانى كه از تو پيروى كنند.
43. و قطعا وعده گاه همۀ آنها جهنّم است، (وقتى که این آیه نازل گردید، سلمان فارسى از ترس سراسیمه رو به فرار نهاد و تا سه روز پیدا نبود. سپس او را یافته نزد رسول خدا آوردند. پیامبر سبب ترس و فرار او را سؤال کرد، عرض کرد یا رسول الله وقتى که آیه «وَ إِنَّ جَهَنَّمَ» نازل شد، فوق‌العاده ترسیدم و قلبم فروریخت، سپس آیه چهل و پنج این سوره نازل گردید که در آن آمده است: بى شک، پرهيزگاران در باغها و در كنار چشمه هاست.)
44. كه براى آن هفت در است، و از هر درى بخشى معين از آنها (وارد مى شوند)
45. بى شک، پرهيزگاران در باغها و در كنار چشمه هاست.
46. (فرشتگان به آنها مى گويند:) با سلامت و امنيّت وارد اين باغها شويد.
47. هر گونه بدی و كينه را از سينۀ آنها دور مى كنيم، آنها برادروار، روی تختها رو به روى يكديگر می نشینند.
48. در آنجا رنجى به آنها نمى رسد و هيچ گاه از آنجا اخراج نمى شوند.
49. (مردى از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله گوید: پیامبر بر ما وارد گردید در حالى که مى خندیدیم، فرمود: نبینم شما را که مى خندید، سپس برگشت. پس از اندکى دوباره به طرف ما آمد و فرمود: موقعى که از نزد شما برگشتم چند قدمى نرفته بودم که جبرئیل آمد و به من گفت: یا محمد خداوند می‌فرماید چرا بندگان ما را مأیوس می‌کنى؟ سپس این آیات را نازل کرد) به بندگانم خبر بده كه: بی شک من بسيار آمرزنده و مهربانم.
50. و اينكه عذابم، عذاب دردناك است.

داستان ابراهیم و مهمانان

51. و آنها را از مهمانان ابراهيم خبر بده.
52. زمانی كه بر او وارد شدند و سلام كردند؛ (ابراهيم) گفت: «ما از شما می ترسیم!»
53. گفتند: نترس ما تو را به پسرى دانا مژده مى دهيم.
54. گفت: آيا بااينكه مرا پيرى فرارسيده است به من مژده مى دهيد؟ با اين وضع به چه مژده مى دهيد؟
55. گفتند: تو را به حق مژده داديم؛ پس از نااميدان مباش.
56. گفت: جز گمراهان چه كسى از رحمت پروردگارش نااميد مى شود؟
57. گفت: اى فرستادگان، پس ماموریت اصلى شما چيست؟
58. گفتند: ما به سوی گروهی گنهکار فرستاده شده ایم،
59. مگر خاندان لوط كه بدون شک همۀ آنها را نجات مى دهيم،
60. جز زنش را كه مقدّر كرده ايم، او از بازماندگان(در شهر و از هلاک شوندگان) باشد،
61. پس هنگامى كه فرستادگان (خداوند) نزد خاندان لوط آمدند،
62. (لوط) گفت: «شما گروه ناشناسى هستيد»
63. گفتند: «ما چيزى را براى تو آورده ايم كه آنها (كافران) در آن ترديد داشتند (ما مأمور عذابيم).
64. ما براى تو حق را آورده ايم و بدون شک ما راستگوييم.
65. پس، پاسى از شب گذشته، خانواده ات را كوچ بده و خودت پشت سر آنها حركت كن، و هيچ يك از شما روى خود را برنگرداند، و هرجا به شما دستور داده مى شود برويد.
66. و او(لوط) را از اين امر آگاه كرديم كه هنگام صبح ريشۀ همه آنها کنده خواهد شد.
67. و مردم شهر شادى کنان (به سوى خانه لوط )آمدند.
68. (لوط) گفت: اينها مهمان های منند، پس مرا رسوا نکنید (آبروریزى نکنيد)
69. از خدا بترسيد و مرا خوار نكنيد.
70. گفتند: مگر ما تو را (از مهمان كردن) مردمان نهى نكرديم؟
71. (لوط) گفت: اگر مى خواهيد كارى بكنيد، اينها دختران من هستند (كه برای ازدواج مناسب اند)
72. (ای پیامبر) به جان تو سوگند، كه آنها در مستى خود سرگردان بودند.
73. پس هنگام طلوع آفتاب، صدايى وحشتناك آنها را فرا گرفت.
74. و آن شهر را زير و زبر كرديم، و سنگ هايى از «سجّيل» بر آنها بارانديم(فرود آوردیم)
75. بى گمان، در اين (داستان) براى هوشمندان عبرت هاست.
76. و آن (شهر ويران شده) بر سر راهى است كه اكنون پابرجاست.
77. بدون شک در اين (داستان و شهر ويران) براى مؤمنان عبرتى است.
78. بدون شک اهل «ايكه» (قوم شعیب) ستمگر بودند.
79. پس، از آنها انتقام گرفتيم، و ويرانه هاى آن دو شهر، (شهر لوط و شهر شعيب) بر سر راهى آشكار قرار دارد.
80. بدون شک، اهل «حجر» (قوم صالح) نيز پيامبران را تكذيب كردند.
81. ما آيات و معجزات خود را به آنها داديم؛ ولى آنها از آن روى گردان شدند.
82. آنها برای خود از كوه ها خانه هايى مى تراشيدند و (از آسیب ها) در امان بودند.
83. پس هنگام صبح، صدايى وحشتناك آنها را فرا گرفت.
84. آنها آنچه را به دست مى آوردند، به كارشان نیامد ( و عذاب را از آنها بر نداشت)
85. ما آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است جز به حق نيافريده ايم، بدون شک قيامت فرا خواهد رسيد پس (در برابر بدرفتارى مردم) گذشتى نيكو داشته باش.
86. بدون شک، پروردگارت همان آفرينندۀ داناست.
87. ما به تو سبع المثانى (سورۀ حمد) و قرآن عظيم داديم.
88. (ای پیامبر) به نعمتهاى (مادّى)، كه به گروه هايى از آنها (كفّار) داديم، چشم مدوز. و به خاطر آنچه آنها دارند، غمگين مباش. و بال (عطوفت و تواضع) خود را براى مؤمنين پهن کن.
89. و بگو: من همان اخطاردهندۀ آشكار هستم.
90. همان گونه كه بر تفرقه اندازان (عذاب) فرستاديم.
91. همانهای كه قرآن را بخش بخش كردند.(بخشی را پذیرفتند).
92. به پروردگارت قسم، بدون شک از همۀ آنها بازخواست مى كنيم،
93. از آنچه انجام مى دادند.

دستور به تبلیغ علنی

94. (این آیات بعد از سه سال از بعثت رسول خدا صلى الله علیه و آله در مکه نازل گردید) پس آنچه را به آن مأمورى اظهار كن و از مشركان روى بگردان.
95. ما شرّ استهزاكنندگان را از تو دفع خواهيم كرد؛
96. همانهای كه معبود ديگرى با خدا قرار دادند؛ بزودى (حقیقت را) مى فهمند.
97. ما مى دانيم كه تو از آنچه (مشركان) مى گويند، دلتنگ مى شوى.
98. پس (براى دفع دلتنگى) پروردگارت را همراه با سپاس و ستايش تسبيح گوى و از سجده كنان باش.
99. و پروردگارت را عبادت کن تا زمانی كه يقين (مرگ) به سراغ تو بیايد.