وی، فقیه نامدار، عالم عالیمقدار و استاد پرافتخاری بود که در حدود 1305ش در قصبه داوود جاغوری از توابع غزنی به جهان گام نهاد. دروس ابتدایی را نزد روحانی محل خواند و ادبیات عرب و منطق را در مدرسه علمیه اوتقول نزد عالم ربانی حجةالاسلام شیخ قربانعلی وحیدی به پایان رساند. در سال 1326ش زادگاهش را به مقصد حوزه علمیه مشهد ترک گفت و در آن شهر پس از زیارت حضرت امام رضا(ع) چند ماه از دروس علمای آن شهر استفاده کرد و آنگاه به سوی حوزه علمیه قم رهسپار گردید.
وی پس از ورود به حوزه علمیه قم، تحصیلش را در فقه و اصول ادامه داد و این دوره که دوره اول اقامت وی در این شهر بود، مدت چهار سال طول کشید و سطوح عالی را در محضر اساتید معروف و نامی همچون آیتالله سلطانی و آیتالله مرعشی نجفی به پایان رساند.
مرحوم مدرسی حیدری در حدود سالهای 1329-1330ش پس از ازدواج، برای ادامه تحصیل به نجف مهاجرت کرد و مدت سه سال از درسهای خارج فقه و اصول اساتید معروف حوزه علمیه نجف، از جمله آیتالله سید عبدالهادی شیرازی و آیتالله سید ابوالقاسم خویی(ره) بهره جست.
وی در سال 1333ش به قم بازگشت و علماندوزی و دانشورزی خویش را در این حوزه مبارک پیگرفت و در رشتههای گوناگون علوم اسلامی از اساتید معروف بهره برد. نامبرده چند سال در محضر آیتالله بروجردی در فقه و اصول تلمذ کرد. در دروس حکیم صمدانی آیتالله علامه طباطبایی شرکت جست و منظومه سبزواری و اسفار را آموخت. اشارات بوعلی سینا را نزد استاد منتظری خواند؛ اما بیشترین استفاده را از حضور استاد بزرگ حوزه علمیه حضرت امام خمینی(ره) برده است. به تصریح خود ایشان، حدود پانزده سال در جلسات درس آن استاد فرزانه شرکت نمود.
مدرسی پس از اتمام تحصیلات و رسیدن به مرتبهی اجتهاد، به تدریس علوم اسلامی پرداخت و متون گوناگون درسی از جمله شرح منظومه سبزواری را به تشنگان دانش و حکمت درس میداد و بافروتنی و تقوایی که داشت، ملجأ بیپناهان و مشاور امین طلاب و فضلای حوزه علمیه قم به حساب میآمد.
او از مسایل اجتماعی و مشکلات مردم نیز غافل نبود و در هر فرضتی رسیدگی به مشکلات آنها و رفع نیازهای فرهنگی و بهویژه دینی آنان را از وظیفهی خویش میدانست. بر این اساس، در اوایل دهه پنجاه سفری به داخل کشور نمود. ضمن بازدید از خانواده و اقوام، از نزدیک در جریان وضعیت مذهبی مردم و شرایط حوزههای علمیه و مدارس دینی افغانستان قرارگرفت و با همفکری استاد و مربی مجاهدش جناب شیخ وحیدی به مناطق گوناگون مسافرت کرد و در هر جا، به فراخور استعداد و امکانات موجود، روزنهای از معارف اسلامی و اندیشههای ناب دینی را گشود و مردم را به دینداری، علمآموزی و رشد فرهنگی ترغیب کرد.
این عالم پرهیزگار، پس از مدتی تلاش به حوزه علمیه قم بازگشت. تکاپوی علمی و تربیتی خود را پیگرفت تا اینکه انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید. پس از آن بهعنوان روحانی فدایی و فرامرزی در هر جا که زمینه فعالیت ثمربخش را احساس میکرد، بیدرنگ به تکلیف عمل نموده به آموزش طلاب و فضلای قم از سویی و رفع مخاصمات و مرافعات مردم از سوی دیگر میپرداخت. وی بیشتر ایام سال در شهرستانهای دور و نزدیک شبانه روزی و به طور گمنام برای رضای خدا و در خدمت مردم کوشا و پیشتاز بود و یکی از فرزندان رشیدش نیز در جبهه حق علیه باطل به شهادت رسید.
شیخ مدرسی حیدری با آنکه چند سالی در حوزه علمیه نجف اشرف تحصیل نمود، اما عمده دوران تحصیل وی در حوزه علمیه قم سپری شد و نامبرده یکی از برجستهترین مجتهدان ژرفنگر، مهذب و متواضع افغانستان بود که پس از شکوفایی تدریجی حوزه علمه قم از مرکز علمی اخیر طلوع کرده، ثمره توفیق الهی و تلاش بیریای بندگی خویش را به خوبی در وجودش تجسم بخشید.
او با وجود جایگاه رفیع علمی و حوزوی، از تبلیغ معارف اسلامی و برگزاری مجالس سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین(ع)، حتی در دورترین روستاها غفلت نمیورزید. از این رو در ایام محرم و صفر و ماه مبارک رمضان، به تبلیغ میپرداخت و به دلیل شایستگیهای یادشده، به ویژه در بعد علمی و اخلاقی نه تنها بر مردم منطقه، بلکه بر مبلغان دور و نزدیک با تماس هرچند اندک، تأثیر میگذاشت و احترام و ارادت آنها را بهخود جلب میکرد.
مرحوم مدرسی حیدری به دلیل همان شایستگی علمی و برجستگی شخصیتی به قوه قضائیه دعوت و سالهای طولانی در گلپایگان به قضاوت و ریاست دادگستری آن شهرستان پرداخت. همکاران این عالم پرمایه با شناختی که از مقام علمی و معنوی ایشان داشتند، همواره به دانش گسترده، دقت نظر و پارسایی وی اعتراف دارند. سپس ارتقای مقام یافته به مقام بازرس و نظارت قوه قضائیه نایل آمد و سالها در این مقام و دیوان عالی اشتغال داشت وتوانست بهعنوان قاضی نمونه، جوایز ارزندهی را بهدست آورد.
سرانجام این روحانی بزرگوار در اواخر زمستان 1375ش پس از یک دوره بیماری طولانی در سن هفتاد سالگی درگذشت و در شهر مقدس قم بهخاک سپرده شد.
برگرفته شده از سیمای جاغوری ج ۳