زندگی نامه حجت الاسلام والمسلمین استاد محمد اسماعیل رحمانی (1351 – 1400)
حجت الاسلام والمسلمین استاد شیخ محمد اسماعیل رحمانی رضوان الله تعالی علیه اولین فرزند شاه چمن معروف به حاجی شاه بال در سال 1351 شمسی در منطقه بابه جاغوری در یک خانواده متدین و خوش نام دیده به جهان گشود. منطقه بابه در دوازده کیلومتری غرب مرکز جاغوری قرار دارد. این منطقه دارای نه ملا بستی و در حدود شش هزار نفوس دارد. پدر استاد رحمانی مانند سایر مردم زحمت کش منطقه کشاورز و دهقان بود. زمین بسیار اندک و کم آب در اختیار داشت که هر چه زحمت می کشید، بازهم نمی توانست مصارف اولیه خانواده اش را تامین کند. خداوند به این خانوده هشت پسر عنایت کرد و والدین آرزوی داشتن یک دختر را داشت اما آرزویش برآورده نشد. استاد رحمانی در خانه توفیق این را داشت که هم کمک کار پدر در امر کشاورزی باشد و هم کمک کار مادر در امر خانه داری.
تحصیل در مکتب خانه زادگاه
پدر خود علاقه به تحصیل داشت و فرزندش را در سن هفت سالگی در مکتب خانه نزد ملابوستانعلی دهمرده فرستاد. استاد رحمانی دروس مقدماتی را مانند بسیاری از همسالان خود از مکتب خانه شروع کرد و در آن زمان رسم بود که اولین کتاب را بنام قاعده بغدادی بخواند که هدفش یادگیری خواندن قرآن بود. قاعده بغدادی را نزد ملا بوستان شروع کرد، بعد از آن قرآن، پنج کتاب، دیوان حافظ و نصاب الصبیان را خدمت همان روحانی فراگرفت. آنگاه استاد رحمانی همراه هم درس های خود صرف بهایی، صرف میر، زنجانی، مراح الارواح، شمه، شرح ماه عامل، هدایه النحو و مقدار از کتاب سیوطی را همراه با مقدار ریاضی از خدمت ملا یوسف حسینی سبزچوب فراگرفت. چون ملای مکتب دیگر توان تدریس کتاب سیوطی و امثال آن را نداشت لذا مجبور شد بصورت پراکنده از خدمت سید واعظ سبزچوب سخنران توانمند منطقه و مرحوم شیخ علی نظر معروف به شیخ الاسلام و مرحوم آخند کربلایی مسکه نیزه بهره بگیرد که در واقع دوران سرگردانی و دلسردی استاد و هم درس های او از دروس حوزوی شده بود زیرا از سوی نمی توانست بنا بر دلایلی وارد حوزه شود و از سوی دیگر ملایان مکتب قادر به تدریس نبودند.
ایثارگری و حمایت پدر و تشویق های مادر نقش بسیار ارزنده در زندگی و ادامه تحصیلات استاد و هم دوره های او داشته است. اگر حمایت آنها نبود قطعا استاد نیز مانند سایر همسالان خود مجبور به کارهای سخت و طاقت فرسای کشاورزی و امثال آن بود و در بهترین حالت راهی سرزمین غربت و مهاجرت به کشورهای همسایه و یا کشورهای اروپایی و استرالیا و آمریکا می شد.
تحصیل در مدرسه آیت الله وحیدی اوتقول
استاد رحمانی در سال 1368 وارد مدرسه جعفریه آیت الله وحیدی اوتقول گردید. در آن زمان مکاتب دولتی وجود نداشت، لذا در جاغوری مدارس دینی یگانه جا برای با سواد شدن بود. استاد با خوشحالی تمام کتاب سیوطی را در خدمت استاد رحیمی و حاشیه را خدمت استاد مرحوم توسلی فراگرفت وقتی آن دو کتاب را به پایان برد، بعد در ادامه کتاب معالم الدین و شرح لمعه را شروع کرده و از محضر استاد عظیمی بهره گرفت.
در زمانیکه در مدرسه درس می خواند گروه گرایی نیز در اوج خود بود چیزیکه آرامش را از میان طلبه ها برچیده بود و فضای تنش آلود، علاقه درس خواندن را از طلبه ها گرفته بود. قوماندان های احزاب و سران احزاب به صورت مرتب به مدارس می آمدند و طلاب نیز فعالیت حزبی داشتند. مدرسه آیت الله وحیدی تلاش داشت فضایی درسی را از سیاست و حزب بازی دور نگهدارد اما در عین حال طلاب جوان وقتی کشورش را اشغال شده می دانست نمی توانست صرفا نظاره گر باشد، بلکه وارد جریانها و احزاب سیاسی گردید که همین امر باعث تعطیلی موقت مدرسه نیز شد.
تحصیلات در ایران
استاد رحمانی در سال 1369 با سختی زیاد همراه برخی از دوستان خود به سمت کویته و آنگاه به سمت ایران جهت ادامه تحصیل حرکت کرد. استاد وقتی وارد جمهوری اسلامی ایران گردید، در ابتدا وارد حوزه علمیه ساوه شد. مدتی در مدرسه ساوه مشغول تحصیل بود، تا اینکه در سال 1371 وارد حوزه علمیه قم شد. در این دوران پذیرش طلاب خارجی بخصوص طلاب افغانستانی بسیار سخت بود، سالها استاد درس آزاد خواند و در ایام تعطیلی و تابستان ها مانند سایر دوستان خود کار می کرد و آنگاه در زمستان و ایام تحصیل به حوزه علمیه قم بر می گشت و تحصیل می کرد.
استاد در سال 1374 بصورت رسمی در حوزه علمیه قم پذیرش شد و شرح لمعه را در محضر آیت الله پایانی و درس رسائل و کفایه را از محضر آیت الله اعتمادی فرا گرفت.
سجایای اخلاقی
صداقت، تواضع و فروتنی، آراستگی، تلاش ،شجاعت،اخلاق نیک،صبر و حوصله مندی از جمله سجایای نیک اخلاقی بود که استاد آن را در خود تقویت کرده بود و برای کسب آن تلاش زیاد کرده بود.
خدمات
تاسیس مدرسه دینی خاتم الانبیاء در منطقه بابه جاغوری، استاد رحمانی همراه سایر علماء منطقه اقدام به تاسیس مدرسه دینی در سال 1375 نمود که امروزه یکی از مراکز مهم دینی منطقه محسوب می شود. استاد این مدرسه را در سال 1396 بازسازی و زیبا سازی کرد و در اطراف آن چند تا باغچه ساخت.
استاد بعد از پایان سطح و شروع درس خارج، در سال 1386 به حکم آیه نفر برای همیشه حوزه علمیه قم را ترک کرد و به زادگاه خود جهت تبلیغ و تدریس مشغول شد و از سال 1386 عملا اداره مدرسه دینی را به عهده گرفت که هم تدریس می کرد و هم به امورات دینی و اجتماعی مردم رسیدگی می کرد. دفتر او در مدرسه و در مسجد بازار همیشه بر روی مردم باز بود و هر روز به مشکلات مختلف مردم رسیدگی می کرد.
استاد رحمانی شاگردانی را هم در مدرسه تربیت کرد که برخی از آنها اکنون در قم مشغول تحصیل است و برخی هم در کابل و سایر جاها مشغول تدریس و فعالیت است.
تاسیس کتابخانه آیت الله فیاض, استاد رحمانی همراه با سایر علماء منطقه کتابخانه مذکور را در سال 1373 تاسیس کرد و آنگاه برای توسعه آن همراه با مرحوم حاجی محقق کوشید که اکنون یکی از کتاب خانه های مهم در منطقه محسوب می شود.
استاد همچنین در امر سرک سازی همراه با مردم منطقه فعالیت داشت و در ساخت سرک بین بابه و پشی نقش داشت.
بازسازی مسجد جامع امام صادق علیه السلام در بازار بابه یکی دیگر از خدمات استاد بود که اکنون این مسجد در واقع تبدیل به یک مجتمع دینی گردیده که دارای سالن اجتماعات، کتابخانه، حسینه برای خواهران، حسینیه برای مردان و دفتر امام جمعه می باشد.
استاد رحمانی در دوران مقاومت منطقه را ترک نکرد و همیشه در کنار مردم خود باقی ماند که خدمات وی در این دوران فراموش نشدنی است.
با آمدن طالبان استاد باز هم در کنار مردم خود باقی ماند و شب و روز تلاش کرد تا از مردم خود دفاع کرده و جلو خودسری و بی بندو باری نیروهای طالبان را بگیرد.
استاد رحمانی یکی از اعضای مهم شورای علمای جاغوری بود، که ده ها مسله حقوقی را همراه سایر علما منطقه حل و فصل کرد.
استاد رحمانی در مسجد جامع ظهرها نماز جماعت داشت و از سال 1388 امام جمعه منطقه غرب جاغوری بود.
استاد رحمانی سالها بود با بیماری فشار خون، قند، کم کاری گرده و… دست و پنجه نرم می کرد و سرانجام به تاریخ 17 حوت 1400 بعد از ختم یک جلسه منطقه ای در مسجد جامع بابه دچار عارضه قلبی گردید و درمان او در کلینیک بابه ممکن نشد و برای ادامه درمان و نجات جان استاد پزشکان منطقه پیشنهاد دادند تا استاد را به شفاخانه مرکز برساند که استاد تاب نیاورد و در مسیر راه نرسیده به شفاخانه برای همیشه خانواده و مردمش را تنها گذاشت. جنازه استاد با استقبال و اندوه فراوان روی دستان مردم که از راه دور و نزدیک از سراسر جاغوری در بابه آمده بودند تشیع شد و حجت الاسلام والمسلمین استاد حبیب الله احمدی بر پیکر او نماز خواند. استاد رحمانی به تاریخ 18 حوت با اندوه فراوان مطابق وصیتش در جلو دروازه دفتر مدرسه زیر پای طلاب علوم دینی مدرسه خاتم الانبیاء به خاک سپرده شد. با شنیدن رحلت این عالم وارسته شخصیت های مهم کشور احساس همدردی و غم شریکی کردند و هر کدام پیام های جداگانه صادر کردند.
از استاد رحمانی یک پسر و سه دختر به یاد گار مانده است.
عاش سعیدا و مات سعیدا
محمد جواد برهانی، 18/12/1400 قم